CTTĐT - Các món ẩm thực của đồng bào Mông ở Yên Bái vô cùng tinh tế, đậm đà hương sắc núi rừng Tây Bắc. Nhiều du khách đến với Mù Cang Chải, Trạm Tấu lưu luyến khó quên cho dù mới chỉ một lần thưởng thức những hương vị đặc trưng của các món ăn.

Cổng thông tin điện tử tỉnh - Các món ẩm thực của đồng bào Mông ở Yên Bái vô cùng tinh tế, đậm đà hương sắc núi rừng Tây Bắc. Nhiều du khách đến với Mù Cang Chải, Trạm Tấu lưu luyến khó quên cho dù mới chỉ một lần thưởng thức những hương vị đặc trưng của các món ăn.1. Gà đen Gà đen là giống gà quý hiếm của đồng bào dân tộc Mông, Yên Bái, do đặc thù sống ở vùng núi cao, nên giống gà này bay, nhảy không kém gà rừng, gà nở ra mới một ngày tuổi đã tập bay, nhảy để tìm kiếm thức ăn ở nơi có điều kiện thời tiết khắc nghiệt. Gà đen có đặc điểm chân 5 móng, thịt đen, xương đen, hàm lượng mỡ trong thịt ít, thịt chắc và rất thơm ngon vào bậc nhất trong các giống gà ở nước ta hiện nay. Gà đen có thể chế biến ra nhiều món ngon như: rán, xào, hấp, luộc, gà đen nướng mật ong. Loại mật ong để nướng gà đen không phải là mật ong nuôi nhà ăn đường mà là mật ong rừng được chính bà con dân tộc bắt đem về, mật ong rừng ngọt dịu và thơm mùi thơm rừng núi rất đặc biệt.  2. Bánh dày Bánh dày tiếng Mông gọi là Pá. Theo quan niệm của người Mông bánh dày là biểu tượng của mặt trăng, mặt trời, tượng trưng cho sự sinh sôi, nảy nở của vũ trụ bao la. Bên cạnh đó chiếc bánh còn là biểu tượng của sự trong trắng, lòng chung thủy, son sắc của người phụ nữ Mông như một vòng tròn khép kín. Người Mông thường làm bánh dày vào dịp tết và các lễ hội, dâng lên bàn thờ tổ tiên để bày tỏ lòng thành kính của mình, với ước mong các đấng linh thiêng phù hộ cho đôi chân to khỏe, để có thể vượt núi, chèo đèo, phát nương làm rẫy. Phù hộ cho mùa màng bội thu, cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Để chuẩn bị cho công việc làm bánh  trước đó hàng tháng trời phụ nữ phải tìm những loại gạo nếp nương thơm ngon nhất, hạt mẩy, đều hạt. Thanh niên trai, gái Mông thì rủ nhau lên rừng tìm những thân cây to mang về khoét một phần thân làm máng và chày dã bánh. Họ cắt lấy những tàu lá chuối to, đẹp mang về rửa sạch, sau đó cắt thành khoanh tròn to bằng “một ông trăng” đem hơ qua lửa cho lá có độ rẻo, mềm để lá không bị rách mang về làm bánh. Đây cũng là dịp cho trai gái người Mông giao lưu, tìm hiểu nhau kết duyên vợ chồng. Bắt đầu cho công việc làm bánh, người ta lấy gạo nếp mang ngâm 4 đến 5 tiếng rồi cho gạo vào chõ gỗ để xôi. Chõ cũng được làm bằng những thân cây lớn, đục phần lõi để khi xôi gạo nếp giữ nguyên được hương vị. Công đoạn xôi trên bếp lửa mất khoảng hai tiếng đồng hồ. Khi công việc xôi hoàn thành, người ta đổ cơm ra chiếc máng dã bánh. Việc dã bánh là một công việc khá nặng nhọc vì vậy cần những chàng trai Mông khỏe mạnh. Cứ mỗi lượt hai người vào cùng nhau dã, khi đôi này mệt các đôi khác sẽ vào thay. Từng đôi nhịp nhàng dã đến khi cơm nếp nhuyễn hẳn, không còn nhìn thấy hạt lăn tăn. Khi công việc dã bánh đã xong phần còn lại dành cho phụ nữ. Để có chiếc bánh thơm ngon và khi nặn không bị dính tay người ta lấy lòng đỏ quả trứng gà đem xoa vào tay trước khi nặn bánh. Dưới đôi bàn tay khéo léo của các bà, các mẹ và các chị các “ ông trăng, ông mặt trời” lần lượt ra đời, đều tăm tắp, đặt lên tàu lá chuối đã được cắt khoanh tròn. Khi thưởng thức người ta cắt thành từng lát bánh, sau đó đem dán bằng mỡ lợn. Chiếc bánh được dán phồng lên, cũng là lúc mùi thơm của gạo nếp nương, hòa quyện mùi thơm dịu của trứng gà, mùi ngậy béo của mỡ lợn lan tảo khắp gian bếp nhỏ, tạo nên một món ăn vô cùng hấp dẫn. Món bánh được mang đãi khách quý khi đến chơi nhà và là món quà quý cho khách phương xa. Nó giống như tấm chân tình của đồng bào Mông thật thà và tha thiết. Nếu ai đã thưởng thức một lần sẽ nhớ mãi không quên. 3. Thịt lợn quay, lợn treo gác bếp  Trong các bản làng lợn đen được chăn thả tự do nên thịt chắc, thơm. Từ nguyên liệu đó kết hợp với các cách chế biến lâu đời đã cho ra các món ăn say lòng du khách. Bên cạnh các món xào, luộc người ta còn chế biến món lợn quay vô cùng đặc biệt. Lợn được kẹp cây rừng nướng tẩm ướp với gia vị rừng đặc trưng của vùng như hạt mắc khén, hành tươi… cho vào lá rong tươi bọc vài lớp, kép tre nướng trên bếp than hoa. Khi thưởng thức, món ăn ngon lạ kỳ với mùi thơm quyến rũ của những gia vị quyện với vị ngọt của thịt khiến người ăn khó thể cưỡng lại. Bên cạnh đó, người ta còn sử dụng thịt nạc đêm sơ chế tẩm ướp rồi đem khác lên bếp. Thịt được chín bằng hơi nóng của bếp củi hằng ngày cho ra món thịt thơm dai ngon không kém gì thịt trâu gác bếp đắt tiền. 4. Cua suối rang  Cua suối sống trong các hốc đá trên suối ở vùng cao. Thịt cua suối thơm, chắc và có thể chế biến được nhiều món. Một trong những món ngon nhất của cua suối là cua suối rang muối. Cua sau khi bắt về bóc mai, rửa sạch để cho ráo nước. Cho dầu vào chảo đun sôi, bỏ tỏi vào xào thơm sau đó cho cua vào đảo cho đều, rắc muối lên rang cho đến khi cua chín vàng đem ra thưởng thức với vi vừa thơm vừa giòn và ngọt. 5. Bánh ngô Mù Cang Chải Ngô không chỉ là nguồn lương thực chủ yếu sinh sống của đồng bào Mông ở Mù Cang Chải mà nó như một biểu tượng hình ảnh thiên nhiên để du khách có thể nhớ về nơi đây. Đến với Mù Cang Chải mà chưa thưởng thức bánh ngô hay rượu ngô thì quả thật là điều đáng tiếc. Đặc biệt để chế biến bánh ngô không phải bẻ những bắp ngô còn non, hạt ngô còn sữa, đem hái về tách hạt rồi cho vào cối đá xay thành bọt. Sau đó bà con sẽ bỏ bột ngô xay vào trong chiếc túi treo lên cao để phần nước thoát ra ngoài còn bột giữ lại bên trong. Nếu như muốn bột ngô nhanh khô bà con sẽ đặt túi bột vừa xay để vào đống tro bếp để tro hút nước nhanh hơn. Khoảng hai ngày thấy bột ngô trong túi đọng lại và cho ra đánh tơi rồi cho nước vừa đủ vào đảo đều. Tiếp tục lăn thành từng chiếc bánh hình tròn giống như bánh rán đem ra chảo rán vàng. Nguồn: Tổng hợp